دفاع شخصي يا دفاع از خود به پادكارهايي گفته ميشود كه شخص براي حراست از سلامتي يا اموال خود يا ديگري بهكار ميبندد. در بسياري از نظامهاي حقوقي، دفاع مشروع بهعنوان حقي براي استفاده از زور در صورت به رسميت پذيرفته شدهاست.
دفاع فيزيكي
دفاع فيزيكي بهمعني استفاده از نيروي فيزيكي براي مقابله با يك تهديد خشونتآميز فوري است. اين نيروي فيزيكي ممكن است با استفاده از سلاح يا بدون سلاح اِعمال شود. در هر دو حالت، موفقيتِ دفاع به پارامترهاي مختلفي بستگي دارد؛ ازجمله شدت تهديد و نيز آمادگي ذهني و فيزيكيِ مدافع.
دفاع بدون سلاح
هنرهاي رزمي شامل تكنيكهايي براي دفاع از خود هستند. برخي از سبكهاي رزمي در وهلهٔ اول بهمنظور دفاع شخصي تمرين ميشوند و برخي ديگر ورزشهاي رزمي يا مبارزهاي هستند كه تكنيكهاي آنها براي دفاع شخصي نيز مؤثر است. برخي از باشگاههاي رزمي، بهمنظور كاربرديتر شدن دفاع شخصي، تركيبي از تكنيكهاي رشتههاي مختلف رزمي را تمرين ميكنند و همچنين تمرينات خود را با توجه به سبك زندگي، شغل، سن، جنسيت و تواناييهاي فيزيكي و ذهنيِ هر شخص، اختصاصي ميكنند.
دفاع با استفاده از سلاح
طيف گستردهاي از سلاحها ميتواند براي دفاع، با توجه به نوع تهاجم، نوع تكنيك و... مورد استفاده قرار گيرد كه مناسبترين آن، با توجه به نوع شرايط مختلف، متغيير است.
در بسياري از موارد نيز استفاده از سلاح منع قانوني دارد؛ براي مثال، استفاده از سلاح گرم در اكثر كشورها ممنوع و غيرقانوني است، ولي باز بهطور پنهاني از اين سلاحها استفاده ميشود. سلاحهاي سردِ ديگري مانند انواع چاقو، باتون، افشانه فلفل و شوكِر (دستگاه شوكدهنده) وجود دارد كه در برخي موارد، استفاده و حمل آنها منوط به اخذ مجوزهاي مربوطه است.
معمولاً حمل و استفاده از افشانه رنگي با شالودهٔ آب ، نشانگر DNA و يا افشانه شناساگر فرد براي نشانهگذاري شخص خاطي و مشخص كردن ارتباط وي با صحنهٔ جرم در اكثر كشورها مجاز است.
اشياء روزمره، مانند چراغ قوه، چوب بيس بال، روزنامه، جاكليدي با كليد، ظروف آشپزخانه، و قوطيهاي آئروسُل افشانه مو و ابزارهاي ديگر، ميتوانند بهعنوان سلاح بداهه براي دفاع از خود استفاده شوند. كراوات نيز بهعنوان محدوديت شمرده ميشود. سلاحهايي مثل كوبوتان (چوب جيبي) نيز براي دفاع بسيار مناسب است. چراغ قوهها و خودكارهاي تكنيكال نيز ابزارهايي مناسب و روزمره براي استفاده به اين منظورند. چتر و عصا نيز از اين دسته سلاحهاي پنهان شمرده ميشوند.
ديگر چارچوبها
اجتناب
اجتناب از موقعيتهاي خطرناك، روشي مفيد براي دفاع از خود است. حملهكننده معمولاً متمركزتر، قويتر و مسلح است و با شخصي كه به او حمله ميشود در يك سطح نيست. با توجه به اين عوامل، شكست مهاجم بعيد است. هنگامي كه فرصتِ اجتناب ممكن است، شانس بشتري براي فرار وجود دارد، كه به آن تكنيك "فرار انفجاري" يا "فرار سريع" ميگويند .اينكه ما درك كنيم موقعيت ما يك موقعيت خطرناك و كشنده است يا اينكه حداقلهاي حريف را بسنجيم، بسيار مهم و ضروري است. هميشه بايد يك هشدار و آمادهباش ذهني داشتهباشيم. ناگفته نماند كه ما نيز نياز به آموزش مهارتهاي رزمي و دفاعي براي عملكرد هرچه بهتر داريم، ولي احتياط شرطِ عقل است.
تشنجزدايي
به دفاع شخصيِ كلامي يا گفتاري گفته ميشود. شالودۀ اين دفاع از دو ورزشِ آيكيدو و جودو گرفته شده و به همين نامها نيز معروف است. اين تكنيك، "استفاده از كلمات براي جلوگيري از درگيري و پايان دادن به حمله" تعريف شدهاست كه راهي است براي سپر قرار دادن كلمات براي عدم درگيري. به اين نوع عمل "مديريت تعارض" نيز ميگويند كه تكنيكي است متشكل از استفاده از صدا، لحن، و زبانِ بدن براي آرام كردن وضعيت بالقوهٔ يك خشونت قبل از بالفعل شدن آن، كه شامل تكنيكهايي مانند گرفتنِ زمان و منحرف كردن مكالمه به افراد ديگر، و يا ورود به موقعيت همدلانه يا همذاتپنداري براي ايجاد حس درك مهاجم است.
هشدار شخصي
هشدارِ شخصي، يك راه براي درخواست دفاع از ديگران است. زنگ شخصي، نوعي دستگاه كوچك دستي است كه صداي بلند، قوي و نافذ دارد و توجه ديگران را به شما جلب ميكند. براي مثال، يك سوت استخر اين كار را ميتواند براي همه انجام دهد، و يك عامل بازدارنده براي مهاجمان بهشمار ميرود.
مراقب اطراف تان باشید
اسکیفینگتون می گوید: ” آگاهی موقعیتی، کلید همه این ها است. ”آیا در حین ورزش و بعد از ورزش آب بخوریم؟
نگاه کردن به اطراف و آگاهی از اتفاقاتی که در نزدیکی شما رخ می دهد می تواند به شما کمک کند تا متوجه حرکت ناگهانی یا موارد مشکوک شوید. مثلا اگر وقتی بعد از یک شیفت شبانه و دیر هنگام به سمت ماشینتان برمیگردید اما احساس راحتی نمیکنید، بهتر است به مکانی که از آن جا آمده اید برگردید و از کسی بخواهید که شما را تا نزدیک ماشین تان همراهی کند.
اسکیفینگتون همچنین توصیه می کند تا در هنگام پیاده روی، استفاده از تلفن همراه تان را کاهش دهید. اولا به این دلیل که اگر حین پیاده سرتان توی گوشی باشد، ممکن است زمین بخورید و یا آسیب ببینید. ثانیا احتمالا این که کسی گوشی تان را بدزدد؛ زیاد است.
به علاوه، اگر کسی قصد آسیب رساندن به شما را داشته باشد، اگر به بالا نگاه کنید و حواس تان به اطراف تان باشد، غافلگیر کردن شما برای او سخت تر خواهد بود. آموزش دفاع شخصی